W dniach 19-20 kwietnia 2010 w Gołdapi odbyły się warsztaty dialogu społecznego, organizowane przez zespół z Instytutu Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Miały miejsce cztery spotkania: z przedstawicielami mieszkańców, organizacji społecznych i mediów, Magistratu oraz Starostwa Powiatowego.
Podczas spotkania z władzami powiatowymi oraz gminnymi dyskutowano głównie o zaletach i wadach konsultacji społecznych z punktu widzenia władz i urzędów. Uczestnicy dzielili się swoimi doświadczeniami w tym zakresie, mówili o minionych doświadczeniach i postulatach na przyszłość. Omawiano także zagadnienia związane z infrastrukturą drogową, zapoznając nas ze specyfiką sytuacji w Gołdapi. Zostały uzgodnione także warunki przebiegu finałowego warsztatu dialogu społecznego, który będzie miał miejsce 12 czerwca w Gołdapi. Zarówno burmistrz jak i starosta, co nas bardzo ucieszyło, wykazali duże zaangażowanie, oraz zapewnili o udziale swoim i najważniejszych urzędników w warsztacie finałowym.
Dwa kolejne spotkania miały charakter bardziej warsztatowy. Na pierwszym spotkaliśmy się z mieszkańcami rekrutowanymi specjalnie na potrzeby warsztatu (aby zapewnić odpowiedni skład grupy pod względem kryteriów demograficznych, społecznych i miejsca zamieszkania), na drugim z przedstawicielami organizacji pozarządowych i mediów. Podczas sesji warsztatowych zajmowaliśmy się potrzebami Gołdapi ze szczególnym uwzględnieniem dróg i ich otoczenia. Nie rozmawialiśmy o abstrakcjach i ogólnych postulatach, lecz czerpaliśmy z codziennego doświadczenia uczestników warsztatu. Oba spotkania przebiegały według takiego samego schematu. Na początku warsztatu uczestnicy zaznaczali na dużej mapie najczęściej uczęszczane przez siebie trasy w mieście.
Następnie w małych podgrupach przedstawiali swoje spostrzeżenia dotyczące stanu dróg zarówno na swoich codziennych trasach, jak i ogólnie w całej Gołdapi. W ten sposób staraliśmy się uchwycić perspektywę każdego mieszkańca. W podgrupach uczestnicy ustalali listy proponowanych zmian w infrastrukturze drogowej Gołdapi (listy stworzone w podgupach zamieszczone są na końcu artykułu).
Kolejnym krokiem było przedstawienie postulatów wypracowanych w podgrupach wszystkim uczestnikom warsztatu. W tym momencie rozpoczęła się dyskusja na forum, której celem było stworzenie jednej wspólnej listy priorytetów. Co ciekawe i budujące, w toku rozmów i negocjacji uczestnicy warsztatów nie kierowali się tylko partykularnymi interesami (np. remontu własnej ulicy). Warsztatowicze słuchali się nawzajem, oceniali, które zmiany przyniosą korzyść w skali całego miasta. W rezultacie uczestnicy obydwu warsztatów wypracowali następujące listy priorytetów inwestycyjnych:
Lista A
- Położenie/naprawa chodników (m.in. na ul. Lipowej oraz prowadzący z centrum na Osiedle I)
- Zamontowanie zabezpieczeń na skrzyżowaniach: barierki, lustra, wyraźne oznakowanie „uwaga dzieci" (m.in. skrzyżowanie Mazurskiej i Okrężnej)
- Utwardzenie dróg piaskowych (m.in. na Osiedlu I)
- Ustawienie lub naprawa oświetlenia ulicznego (m.in. ul. Lipowa, ul. Przytorowa, ul. Wojska Polskiego w kierunku Osiedla I),
- Obniżenie krawężników na przejściach dla pieszych - przystosowanie ich do potrzeb osób niepełnosprawnych oraz wózków dla dzieci (np. skrzyżowanie Armii Krajowej i Wąskiej)
Lista B
- Utworzenie systemu ulic jednokierunkowych w centrum miasta (przede wszystkim ulice wąskie, np. Słoneczna, Królewska, Partyzantów),
- Poprawa systemu oświetlenia ulic w całym mieście (np. ul. Przytorowa) LUB remont ul. Górnej (ex aequo)
- Stworzenie sieci ścieżek rowerowych łączących dzielnicę uzdrowiskową z Piękną Górą (z uwzględnieniem najważniejszych obiektów w mieście) oraz obniżenie krawężników na przejściach (dla pieszych i rowerowych)
- Utwardzenie ulic piaskowych w mieście (Osiedle I, ul. Sosnowa)
Mimo, że dyskusje odbywały się w dwóch różnych grupach, w obu listach można zauważyć powtarzające się wątki Są to przede wszystkim: utwardzenie ulic piaskowych, poprawa systemu oświetlenia ulic czy obniżenie krawężników, ale także wytyczenie dróg rowerowych, położenie chodników czy lepsze zabezpieczenie skrzyżowań i przejść dla pieszych.
Podkreślmy, że większość postulatów nie wymaga podjęcia dużych inwestycji. Mieszkańcy wyraźnie stronili od nierealistycznego myślenia życzeniowego. Wskazuje to na dużą gotowość uczestników do kompromisu i nastawienie otwarte na negocjacje.
Ciekawa dyskusja wyniknęła z różnicy zdań między kierowcami a pieszymi, którzy inaczej widzieli priorytety inwestycyjne. Jednak, co istotne, wzajemnie się słuchali i próbowali osiągnąć kompromis. Niewątpliwie jest to przykład patrzenia z różnych perspektyw na kwestie drogowe. Dlatego właśnie na kolejnym, finałowym warsztacie powinni być równomiernie reprezentowani przedstawiciele pieszych, rowerzystów, kierowców i innych użytkowników dróg.
Należy pamiętać, że ustalone podczas warsztatów postulaty są materiałem do dalszych rozmów, zarówno z innymi mieszkańcami, jak i z władzami oraz przedstawicielami urzędów, o czym zostali poinformowani uczestnicy warsztatów.
Celem prac warsztatowych było określenie podstawowych potrzeb mieszkańców związanych z użytkowaniem dróg. Na warsztatach mówiliśmy więc przede wszystkim o samych potrzebach. Kwestiom możliwości inwestycyjnych, odpowiedzialności za poszczególne zadania, sprawom zarządzania drogami w Gołdapi zostanie poświęcony warsztat finałowy. Będzie to tym razem spotkanie wspólne dla wszystkich: mieszkańców, przedstawicieli organizacji społecznych i mediów, Magistratu oraz Starostwa Powiatowego. Spotkanie to odbędzie się 12 czerwca, a kolejnego dnia zostaną publicznie ogłoszone jego wyniki.
Wstępne listy priorytetów opracowane przez poszczególne podgrupy warsztatowe
Wstępne listy priorytetów opracowane przez poszczególne podgrupy warsztatowe przedstawiamy do wiadomości władz oraz zainteresowanych osób. Warto prześledzić, w jaki sposób uczestnicy osiągali kompromis. Poniższe zestawienia mogą być także przydatną wskazówką dla władz na temat tego, jakie kwestie związane z infrastrukturą drogową Gołdapi zaprzątają mieszkańców.
Grupa A1
- Oznakowanie i zabezpieczenie ul. Mazurskiej (barierka i oznaczenie o zachowaniu szczególnej ostrożności)
- Utwardzenie dróg piaskowych (ul. Wiosenna, Sosnowa, Osiedle I, Rożyńsk Duży)
- Powiększenie sieci ścieżek rowerowych (nad jezioro, do Stańczyków, na Osiedle I)
- Usprawnienia na skrzyżowaniu Partyzantów i Wolności (obecnie za wąskie, brak pasów)
- Położenie/naprawa chodników na ul. Wolności, Kościuszki, Osiedlu I
- Zrobienie odpływów dla wody burzowej
Grupa A2
- Położenie chodników (ul. Wojska polskiego, 3 Maja, Lipowa, na Osiedlu I)
- Utwardzenie piaskowych dróg na Osiedlu I
- Stworzenie miejsc parkingowych dla osób niepełnosprawnych (brak przy urzędzie i ośrodku zdrowia, istniejące są za wąskie)
- Zainstalowanie oświetlenia ulicznego na ul. Lipowej
- Oznakowanie przejść dla pieszych (brak przejść, brak oznakowania poziomego lub słabo widoczne), szczególnie ul. Mazurska i Wojska Polskiego
Grupa A3
- Naprawa/zainstalowanie oświetlenia ulicznego od ul. Wojska Polskiego na Osiedle I i na ulicy Przytorowej
- Położenie chodników (ul. Mazurska, Przytorowa, Lipowa, Matejki)
- Obniżenie krawężników - dostosowanie do wózków dla dzieci i osób niepełnosprawnych (ul. Armii Krajowej/Wąska i Mickiewicza)
- Zabezpieczenie skrzyżowań przez ustawienie barierek i luster (skrzyżowania Krótkiej i Mazurskiej, Lipowej i Słonecznej, Żeromskiego i Lipowej)
- Postawienie progu hamującego (przy bloku na ul. Armii Krajowej 32a)
- Położenie chodników i utwardzenie jezdni na ul. Wysokiej
- Stworzenie nowych przejść dla pieszych (przy kościele św. Leona, na Pl. Zwycięstwa do przedszkola prywatnego)
Grupa B1
- Zmiana organizacji ruchu w mieście: jednokierunkowy ruch na wąskich ulicach (Słoneczna, Królewska, Partyzantów) [mniej korków, więcej miejsc do parkowania, wzrost bezpieczeństwa]
- Remont ul. Górnej [wielkie dziury, bez chodników, ulica niedaleko centrum]
- Obniżenie krawężników na przejściach dla pieszych
- Stworzenie sieci ścieżek rowerowych na terenie całego miasta (wytycznie trasy ciągnącej się od Pięknej Góry do jeziora przez najważniejsze punkty miasta - m.in. hala sportowa)
- Remont ul. Kombatantów (wyrównanie nierównych płyt wystarczy)
- Oświetlenie ul. Lipowej, ul. Przytorowej
- Ustawienie większej liczby koszy na śmieci
Grupa B2
- Poprawa oświetlenia ulic w całym mieście
- Remont ul. Górnej
- Utworzenie ulic jednokierunkowych w centrum miasta
- Utwardzenie ulic na osiedlach I i II, Pod Lasem (np. ul. Ustronie, ul. Sosnowa)
- Zakaz wjazdu w godz. 7-15 na parking przy gimnazjum
- Skuteczne ograniczenie prędkości na ul. 1 Maja i ul. Wczasowej
Partnerzy warsztatów dialogu społecznego: Kino Kultura, Centrum Rekreacyjno-Sportowe w Gołdapi, Gołdapski Fundusz Lokalny Patronat medialny nad warsztatami sprawują: Portal GOLDAP.INFO, Kurier Gołdapski, Portal Młoda Gołdap.