26 czerwca 1976 roku Gazeta Współczesna na swoich łamach opublikowała

Dokumenty naszej historii

W izbie harcerskiej Szkoły Podstawowej nr 1 im. M. Kopernika w Gołdapi znajduje się stała ekspozycja poświęcona II wojnie światowej i martyrologii narodu polskiego. Większość eksponatów zebrali uczniowie, cześć dostarczyli rodzice i nauczycielki, których ojcowie zginęli w obozach hitlerowskich. Pamiątkami opiekuje się Janina Zawadecka.

Oprócz broni palnej i białej są tutaj fotografie, kompas, list poczty polowej nr AS 2197, frontowe szkice zwiadowcze uczestnika walk o Wał Pomorski - Zbyszka Andryki, krzyż pamiątkowy „Monte Cassino", pamiątkowa odznaka 3 Dywizji Strzelców Karpackich, palnik spirytusowy i książeczka wojskowa Michała Nierwińskiego, dokumenty Tadeusza Skalmierskiego pseudonim „Ostoja 2" i „Zadorski", który uczestniczył w akcjach sabotażowo-dywersyjnych i bojowych batalionów Chłopskich na Kielecczyźnie, odznaczenia członka KP Francji i działacza partyjnego po wojnie - Stanisława Owczarka i Edwarda Zyskowskiego.

Osobny dział stanowią, pisane z Oświęcimia, Gross Rosen, Majdanka i Güsen, listy obozowe Ludwika Bielenina, Boleawa Grycio, Edmunda Farenholca, Józefa Stawieckiego i Aleksandra Wiśniewskiego. Są dokumenty osobiste, fotografie i więzienny płaszcz zimowy, „pasiak"
z Dachau - Stefana Kamińskiego, więźnia oznaczonego literą „P" i posiadającego numer 13511.

Przed zbliżającym się frontem zacierano ślady zbrodni, palono dokumenty. Kolega obozowy Stefana Kamińskiego uratował jego teczkę z fotografiami - świadectwem ludobójstwa. Powstały jednak zagadki do wyjaśnienia. Oto fotografia przedstawiająca oddział ruchu oporu na pogrzebie partyzanta... Kreślone ołówkiem i niewprawną ręką zapiski na kartce kratkowanego papieru, z których wynika, że autor ma wiadomości o Tatyzie. To nazwisko (Tatyz) widnieje w nazwie jednej z ulic Gołdapi, brak jednak danych o nim, zatarł je czas. Kim byli lub są ci ludzie? Oto pytanie, na które harcerze szukają odpowiedzi. (mit)

Materiał z posiadanych archiwów prasowych przygotowała Dorota Beata Grudnik-Cemborek