W piątek w bibliotece w Szkole Podstawowej w Żabinie odbyło się spotkanie pt. „Dziecko nadpobudliwe - objawy i systemy pomocy". Celem warsztatów było przekazanie informacji dotyczących objawów ADHD w ujęciu obowiązujących systemów diagnostycznych (DSM IV) oraz form pomocy. Na zajęcia, które trwały dwie godziny przybyli zainteresowani problemem rodzice. Psycholog w zrozumiały sposób omówiła kryteria DSM. Krótko scharakteryzowała takie dziecko.
- Nie posiedzi bez ruchu nawet chwili, biega bez celu, nagle podrywa się z miejsca - twierdzi Izabela Malinowska. - Często wtrąca się w rozmowy innych osób, wybiega nagle na ulicę, przytrafiają mu się wybuchy złości. Nie potrafi ani przez chwilę skupić się na jednej rzeczy.
Jeśli obserwujesz te objawy u swojego dziecka lub ucznia, to nie musi to znaczyć, że jest złym i krnąbrnym przypadkiem, ale że być może cierpi na ADHD - zespół nadpobudliwości psychoruchowej. Nadpobudliwością określana jest taka aktywność ruchowa dziecka, która w porównaniu z aktywnością ruchową innych dzieci jest wyższa. Objawy ADHD z reguły zauważane są przez osoby z otoczenia dziecka w momencie, kiedy rozpoczyna ono naukę w szkole podstawowej, czyli około siódmego roku życia. Jednak zazwyczaj symptomy charakterystyczne dla tego zespołu pojawiają się dużo wcześniej. Niektóre źródła podają, że można je obserwować nawet od urodzenia malca. Jednak w pierwszym okresie jego życia diagnoza nie może być postawiona z powodu niemożności oceny zaburzeń ze wszystkich grup (są trzy: nadruchliwość, impulsywność, zaburzenia uwagi). Z reguły dziecko z ADHD ma kłopoty w szkole, spowodowane głównie symptomem niemożności wysiedzenia w spokoju na trwającej 45 minut lekcji.
I wtedy potrzebna jest pomoc. Prowadząca spotkanie zaproponowała sześć etapów skutecznego wydawania poleceń.
- wybierz polecenia na którym ci zależy i które jesteś gotów wyegzekwować
- podejdź do dziecka
- zdobądź jego uwagę
- wydaj polecenie w 2 - 3 słowach
- powtórz polecenie, poproś by dziecko je powtórzyło
- dopilnuj jego wykonania
Następnie przedstawiła sposoby wzmacniania zachowań pożądanych.
- zwróćcie uwagę na wszystkie rzeczy, które dziecko robi dobrze w danym dniu
- nie zapomnijcie nawet o drobiazgach
- zwróćcie uwagę na te trudne sytuacje, które przebiegają spokojniej niż zazwyczaj
- pokażcie dziecku co was cieszy w jego zachowaniu
- porozmawiajcie co dobrego zdarzyło się podczas tego dnia
- nie oczekujcie cudów, zachowanie dziecka nie zmieni się od razu
Później podała instrukcję odrabiania lekcji oraz 10 próśb nadpobudliwego dziecka. Omówiła arkusz konsekwencji zamiast stosowania kar. Konsekwencje różnią się od kar przede wszystkim tym, że nie są formą zemsty czy odreagowania. Są stałym elementem porządkującym domowe życie. Jeśli przekroczy się pewne zasady trzeba być przygotowanym, że wiąże się to z pewną ceną.
Spotkanie przebiegało w miłej atmosferze. Wśród rodziców wyłoniła się dyskusja, polegająca na wymianie doświadczeń. Pojawiły się pytania, na które chętnie odpowiadała pani psycholog opierając się na obserwacjach i problemach, z którymi spotykają się terapeuci w swojej codziennej pracy. Wskazała strategie, które należy stosować, by pomóc każdemu dziecku z tym zaburzeniem. Na koniec spotkania rodzice otrzymali materiały, dotyczące dziecka nadpobudliwego.
Barbara Rabiczko, Elżbieta Piniaga
Dziękujemy wszystkim, którzy wzięli udział w warsztatach, a w szczególności Izabeli Malinowskiej, która przybyła na spotkanie i przekazała informacje dotyczące ADHD.
Organizatorzy: grono pedagogiczne i B. Rabiczko
fot. i video: Urszula Anuszkiewicz