Substancje niebezpieczne stosowane są każdego dnia w zakładach produkcyjnych oraz w życiu codziennym. Takie materiały muszą zostać dostarczone do firm, stacji paliw, a nawet do prywatnych domów. Transport substancji niebezpiecznych musi spełniać szereg wymagań, tak aby nie doprowadzić do sytuacji zagrażających życiu lub środowisku.

Przepisy związane z transportem substancji niebezpiecznych

Z przewozem materiałów stwarzających potencjalne zagrożenie związana jest międzynarodowa konwencja ADR (skrót pochodzi od francuskiej nazwy L’ Accord européen relatif au transport international des marchandises Dangereuses par Route), która powstała w Genewie we wrześniu 1957 roku. Obecnie obowiązuje ona w ponad 50 krajach. Zawarte są w niej ogólne wytyczne dotyczące transportu niebezpiecznych substancji, które są rozbudowywane przez poszczególne państwa na swoje potrzeby.

W Polsce takie materiały może przewozić osoba odpowiednio wykwalifikowana, która ukończyła 21 lat i odbyła specjalistyczny kurs ADR zakończony pozytywnym zdaniem egzaminu. Kierowcy muszą też spełniać wymogi ustawy o transporcie drogowym oraz ustawy o ruchu drogowym. Stosowne pozwolenia na przewożenie substancji niebezpiecznych wydawane są przez marszałka danego województwa, a drukuje je Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych. Natomiast same pojazdy służące do transportu muszą być odpowiednio oznaczone.

Oznakowanie substancji niebezpiecznych

W przypadku transportu substancji niebezpiecznych niezwykle ważne są znaki bezpieczeństwa, które powinny znaleźć się na powierzchni kontenerów, cystern, beczek czy pojemników. Dzięki temu wiadomo będzie, aby ostrożnie obchodzić się z danym zbiornikiem, tak aby przypadkowo go nie uszkodzić lub nie doprowadzić do jego rozszczelnienia. Takie oznaczenia to między innymi znaki adr czyli piktogramy w kształcie kwadratu stojącego na jednym z wierzchołków. Za ich pomocą oznacza się materiały i przedmioty wybuchowe o różnych podklasach, gazy palne, gazy niepalne i nietrujące, gazy trujące, materiały ciekłe zapalne, materiały stałe zapalne, materiały samoreaktywne i wybuchowe odczulone, materiały utleniające, nadtlenki organiczne, materiały trujące, materiały zakaźne i wiele innych.
Dzięki takiemu oznakowaniu osoby zajmujące się transportem oraz rozpakowywaniem substancji niebezpiecznych mogą zastosować odpowiednie procedury bezpieczeństwa. Pozwala to na uniknięcie wypadków oraz sytuacji, które mogą mieć bardzo poważne konsekwencje.

Tablice ADR

Bardzo charakterystyczne dla przewożenia materiałów stwarzających zagrożenie są pomarańczowe tablice ADR. Są one podzielone w poziomie na dwie części i znajdują się na nich różne numery. Na górze umieszcza się numer rozpoznawczy niebezpieczeństwa (HIN), a na dole numer konkretnej substancji. Dzięki temu wystarczy porównać numery z ogólnodostępnym wykazem aby dowiedzieć się, co znajduje się wewnątrz zbiornika bez potrzeby jego otwierania.

Numer HIN składa się z dwóch lub trzech cyfr. Pierwsza oznacza rodzaj substancji (gaz, ciecz, ciało stałe, materiał żrący, materiał trujący i materiał utleniający), a druga i trzecia rodzaj zagrożenia (wybuchowość, wytwarzanie gazu, łatwopalność, utlenianie, toksyczność, promieniotwórczość, działanie żrące, zachodzenie reakcji gwałtownych). Przykładowo, podczas transportu benzyny znajduje się na niej tablica z liczbą 33 na górze (symbol cieczy i gazów zapalnych) oraz numer 1203 oznaczający właśnie benzynę.

Co prawda takie informacje są najbardziej potrzebne spedytorom, kierowcom oraz osobom zajmującym się załadunkiem i rozładunkiem, ale warto znać przynajmniej podstawowe informacje dotyczące transportu substancji niebezpiecznych. Dzięki temu widząc cysternę z pomarańczową tablicą na drodze będzie wiadomo, że przewozi ona materiał potencjalnie groźny i że trzeba zachować w jej pobliżu większą ostrożność.